Efekt cieplarniany to jedno z kluczowych zjawisk wpływających na klimat naszej planety. Choć często o nim słyszymy, zrozumienie, jak dokładnie działa, może być wyzwaniem. Właśnie dlatego stworzyliśmy eksperyment „Cieplarniana pułapka”, który w prosty sposób pozwala zobaczyć, jak gazy cieplarniane zatrzymują ciepło w atmosferze. Dzięki temu ćwiczeniu dowiesz się, dlaczego nasza planeta się ogrzewa i jak istotną rolę odgrywają w tym procesie gazy obecne w powietrzu. To praktyczne doświadczenie pomoże lepiej zrozumieć mechanizmy klimatyczne i ich wpływ na nasze codzienne życie.
Cel eksperymentu
Zrozumienie, jak działa efekt cieplarniany. Proces, w którym gazy cieplarniane w atmosferze zatrzymują ciepło, prowadząc do wzrostu temperatury na Ziemi.
Potrzebne materiały
Do eksperymentu przygotuj:
- dwa naczynia (miski lub szklane słoiki),
- dwa termometry,
- folia plastikowa (np. folia spożywcza),
- gumka recepturka lub taśma klejąca,
- latarka (symulująca promieniowanie słoneczne),
- zegar lub stoper (do pomiaru czasu),
- kartka i długopis do zapisywania wyników.
Przebieg eksperymentu
-
Przygotowanie stanowiska:
- Umieść termometry w obydwóch naczyniach. Upewnij się, że są one widoczne i że łatwo można odczytać z nich temperaturę.
- Tworzenie “cieplarnianej pułapki”:
- Jedno z naczyń przykryj dokładnie folią plastikową, starając się, aby nie było szczelin. Folię można przymocować gumką recepturką lub taśmą klejącą, aby była dobrze napięta.
- Drugie naczynie pozostaje odkryte – będzie pełniło rolę „Ziemi” bez efektu cieplarnianego.
- Symulacja promieniowania słonecznego:
- Umieść latarkę w takiej odległości, aby świeciła na oba naczynia równocześnie. Latarka symuluje promienie słoneczne docierające do Ziemi.
- Włącz latarkę i rozpocznij pomiar czasu (np. 10 minut).
- Obserwacja i zapis wyników:
- Sprawdzaj temperaturę w obu naczyniach, co kilka minut. Zapisz wyniki na kartce papieru, notując, jak zmienia się temperatura w czasie.
- Po upływie ustalonego czasu (np. 10 minut), porównaj temperaturę w obu naczyniach.
- Analiza wyników:
- Powinno być widoczne, że naczynie przykryte folią ma wyższą temperaturę niż to, które pozostawało odkryte. Dzieje się tak, ponieważ folia działa jak warstwa gazów cieplarnianych w atmosferze – zatrzymuje ciepło, które w normalnych warunkach mogłoby zostać wypromieniowane w kosmos.
Wnioski
- Efekt cieplarniany: Eksperyment pokazuje, jak gazy cieplarniane, takie jak dwutlenek węgla (CO2) i metan (CH4), zatrzymują ciepło w atmosferze Ziemi, prowadząc do wzrostu temperatury. Dzięki temu eksperymentowi dzieci mogą zrozumieć, że im więcej takich gazów w atmosferze, tym więcej ciepła zostaje uwięzione, co prowadzi do globalnego ocieplenia.
- Rola atmosfery: Tak jak folia w eksperymencie, atmosfera Ziemi działa jak „koc”, który otula naszą planetę, zatrzymując ciepło i utrzymując temperaturę na poziomie, który umożliwia życie.
Rozszerzenie eksperymentu
- Dyskusja: Po zakończeniu eksperymentu można porozmawiać z dziećmi o tym, co możemy zrobić, aby zmniejszyć ilość gazów cieplarnianych w atmosferze (np. poprzez sadzenie drzew, zmniejszenie zużycia energii, korzystanie z odnawialnych źródeł energii).
- Warianty eksperymentu: Można powtórzyć eksperyment z różnymi rodzajami folii (np. grubszą lub cieńszą) lub materiałami przepuszczającymi światło (np. szkło, plastik) i zobaczyć, jak wpływają one na temperaturę.
