Według raportu Światowego Forum Ekonomicznego „Future of Jobs Report”, do 2030 roku około 15% obecnie istniejących zawodów może zniknąć, co wymaga adaptacji i ciągłego rozwoju osobistego. 11 kwietnia 2024 r. odbyło się wyjątkowe wydarzenie, które zrewolucjonizowało sposób myślenia o edukacji — konferencja „I4E: Innovations 4 Education” zorganizowana przez Fundację Szkolną.

Przemiany na rynku pracy, wynikające zarówno z postępu technologicznego, jak i zmian w strukturach zawodowych oraz związana z tym potrzeba rewolucji w edukacji stały się tematem przewodnim eventu. Konferencja miała na celu przyczynienie się do przygotowania młodzieży na nadchodzące zmiany, poprzez promowanie innowacyjnych metod nauczania, interdyscyplinarności i rozwijanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy XXI wieku. 

Podczas konferencji I4E, wydarzenia zorganizowanego przez Fundację Szkolną, pomysłodawcę projektu STEAMowe ABC, eksperci z różnych dziedzin nauki, biznesu, technologii i mediów wspólnie odkrywali nowoczesne metody kształcenia, z naciskiem na podejście STEAM. Zaznaczali również wagę synergii pomiędzy edukacją, nowymi technologiami a biznesem.

Spotkanie rozpoczął wykład prof. dr hab. Witolda M. Orłowskiego, który podkreślił dynamikę zachodzących zmian na rynku pracy. – Przed edukacją stoją gigantyczne wyzwania. Eksperci stwierdzili, że 2/3 dzisiejszych uczniów będzie w przyszłości pracować w zawodach, które obecnie nie istnieją. Fundamentalna reforma jest niezbędna – powiedział.

– Jeśli rozmawiamy o radykalnej reformie w edukacji, to pierwsze pytanie nie brzmi czy powinny być prace domowe czy nie i czy podstawa programowa powinna być mniejsza czy większa. Pierwsze pytanie musi brzmieć: CZEGO ma uczyć system edukacyjny, żeby przygotować młodych ludzi do świata, który nie mamy pojęcia, jaki będzie – dodał ekspert.

Również, nieobecny co prawda na sali eventowej, ale łączący się z Parlamentu Europejskiego Premier Jerzy Buzek podkreślił potrzebę zmian w edukacji, by zapewnić gotowość młodych ludzi do nadchodzących przemian na rynku pracy. 

– Transformacja cyfrowa trwa. Ona nie powiedzie się bez udziału kapitału ludzkiego i odpowiednich umiejętności – częściowo w zawodach, których dziś jeszcze nie ma. Stąd tak ważne są takie instytucje, jak Fundacja Szkolna i wydarzenia jak I4E – interdyscyplinarne projekty z udziałem ekspertów edukacyjnych, przedstawicieli nauki i biznesu trudno w tej sytuacji przecenić. Być może to przypadek, ale właśnie dzisiaj, 11 kwietnia obchodzimy dzień walki z bezrobociem. W Polsce jest ono najniższe od dekad, poniżej 3%, warto jednak już teraz myśleć i pracować nad tym, by za 10-20 lat, było ono tak samo niskie. By systemy edukacji były wystarczająco efektywne, elastyczne i odpowiadały na trendy gospodarcze oraz coraz bardziej dynamiczny rynek pracy i jego wymagania – zaznaczył Premier.

Wydarzenie skupiło się na trzech głównych panelach dyskusyjnych:

1. „Wyzwania i możliwości wdrażania innowacyjnych technik i metod nauczania w szkołach, z uwzględnieniem podejścia STEAM: Jakie są główne wyzwania związane z wdrażaniem innowacji w edukacji, a także jakie korzyści może przynieść taka

transformacja?” – panel został poprowadzony przez Krystiana Hanke z Radia 3/5/7, z udziałem znakomitych ekspertów: Sylwii Włodarczyk – członkini Zarządu Fundacji Szkolnej, Zyty Czechowskiej – dyrektorki Niepublicznego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli i wybitnej ekspertki w dziedzinie specjalnych potrzeb edukacyjnych, Oktawii Gorzeńskiej – twórczyni wielu cenionych inicjatyw edukacyjnych, Krzysztofa Podhajskiego – Prezesa Zarządu Europejskiego Funduszu Wsi Polskiej oraz dr Jędrzeja Witkowskiego – Prezesa Zarządu Centrum Edukacji Obywatelskiej.

2. „Rola innowacyjnych technik i metod nauczania w przygotowaniu młodzieży do wyzwań przemysłu 4.0. Inwestowanie w innowacje w edukacji jako klucz do sukcesu zawodowego uczniów i uczennic” – to temat drugiego z paneli, który moderowany był przez Mikołaja Kunicę z Business Insider, z udziałem Moniki Matysiak-Szymańskiej z Deloitte, Marka Abrahama – Prezesa Zarządu Shape Robotics, Łukasza Hołubowskiego – Przewodniczącego Zgromadzenia Fundacji Szkolnej, Adama Kamińskiego – Prezesa Zarządu InfoTech oraz Tomasza Wiatraka – Prezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego Unipetrolu.

Jako ostatni miał miejsce panel dyskusyjny pod tytułem:

3. „Tworzenie innowacyjnych środowisk edukacyjnych: Jak wykorzystać mądrze technologie w edukacji? AI w edukacji dziś i w przyszłości.” – panel moderowany był przez Karola Górnowicza ze Skriware, z udziałem Iwony Brzózki-Złotnickiej – Prezeski Cyfrowego Dialogu, Pawła Czerwonego – Head of Google For Education, Pawła Psutego – założyciela GoCloud Polska, prof. Masayuki Wada – z AtroCeNT oraz Adama Wiśniewskiego – współzałożyciela AI Clearing z siedzibą w Teksasie.

Nie zabrakło także motywujących wystąpień, wspomnianego już prof. Witolda Orłowskiego, jak również prof. Konrada Raczkowskiego, Petrosa Psyllosa, Krzysztofa Świerka, Alexandru Piciorusa oraz inspirujących prezentacji i interaktywnych doświadczeń, które zachęciły uczestników wydarzenia do podejmowania nowych wyzwań i inicjatyw w dziedzinie edukacji i innowacji.

 

Wypowiedzi wielu prelegentów podkreślały, jak istotne jest dostosowanie systemu edukacji do szybkich zmian technologicznych, zwłaszcza w kontekście sztucznej inteligencji i cyfryzacji. Wyzwaniem jest nauczanie uczniów umiejętności, które będą aktualne w przyszłości, gdy wiele zawodów może ulec zmianie lub zaniknięciu. Mimo postępu technologicznego ludzki element w nauczaniu pozostaje niezastąpiony. Nauczyciele nie tylko przekazują wiedzę, ale również uczą krytycznego myślenia i adaptacji do ciągle zmieniającego się świata. Zauważono też konieczność przejścia od tradycyjnych metod nauczania do bardziej dynamicznych i interaktywnych, które lepiej odpowiadają na potrzeby współczesnych uczniów i rozwijają ich umiejętności praktyczne. Podkreślono, że równy dostęp do nowoczesnych technologii edukacyjnych jest kluczowy dla zwiększenia efektywności nauczania i zmniejszenia dysproporcji edukacyjnych. W kontekście szybko zmieniającego się rynku pracy i technologicznego postępu, programy nauczania muszą być elastyczne i ciągle aktualizowane, aby przygotować uczniów do wyzwań przyszłości.

Jedna z panelistek modułu edukacyjnego, Zyta Czechowska — Nauczycielka Roku 2019, właścicielka i dyrektorka Niepublicznego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli podkreśliła, jak ważne są zmiany w systemie edukacji, ale uwzględniające zdanie nauczycieli, a nie zapadające poza nimi: – Robi się wiele zmian bez udziału nauczycieli. Nie będzie zmian, jeśli nie łączymy nauczycieli, którzy rozumieją i widzą realnie potrzeby. Natomiast u nas wprowadzane są zmiany bez pytania o to, jakie nauczyciele mają zdanie na ten temat. Przykład? Zadania domowe. Dopiero jak ta zmiana została wdrożona, ktoś zapytał, czy była potrzebna – zauważyła ekspertka.

Podobnego zdania był dr Jędrzej Witkowski z Centrum Edukacji Obywatelskiej. – Uważam, że rodzic jest bardzo ważny w procesie edukacji. Ale jednak podstawowy głos, jeśli chodzi o kwestie edukacji, powinni mieć ludzie, którzy się tą edukacją zajmują. I tu potrzebujemy większego uznania autorytetu szkoły, dyrektorki, dyrektora, nauczycielki, nauczyciela, bo przez ostatnią dekadę mieliśmy do czynienia z ogromnym upodmiotowieniem rodziców i ogromnym obniżeniem prestiżu zawodu nauczyciela — zauważył.

Na konsekwencje zwróciła uwagę Sylwia Włodarczyk dyrektorka Szkoły Podstawowej Fundacji Szkolnej, będąca jednocześnie członkinią Zarządu Fundacji, podkreślając, że w “wojnie” pomiędzy szkołą a rodzicami przegrywa zawsze uczeń. – Jeśli my się ustawimy, szkoła i rodzic, po 2 stronach okopów, to pamiętajmy, kto jest między nami – dziecko i uczeń. Jeśli my będziemy do siebie “strzelać”, to nie oberwiemy, bo się schowamy w te okopy. Oberwie uczeń – zaapelowała ekspertka.

Ale problem w edukacji wynika nie tylko z niesłuchania głosu nauczycieli, ale również z nie do końca przemyślanych, choć kosztownych programów. Zauważył to jeden z panelistów modułu biznesowego, przewodniczący Zgromadzenia Fundacji Szkolnej Łukasz Hołubowski. – Pieniądze na edukację w Polsce są. Mamy dobry przykład: projekt Laboratoria Przyszłości, w którym wydano miliard złotych. Czy to był dobry program? W pewnym sensie tak, bo doposażył szkoły. Czy był efektywny? Każdy wie, że nie. Bo wyposażyliśmy szkoły w niezbędny sprzęt, ale nie zadbaliśmy o kompetencje ekspertów, którzy mogliby te sprzęty wykorzystać — powiedział do zebranej publiczności.

Jego głos nie był odosobniony. Podobne spojrzenie miała Iwona Brzózka-Złotnicka – współzałożycielka i prezeska Stowarzyszenia Cyfrowy Dialog. – Technologii powinniśmy używać tam, gdzie jest ona przezroczysta, gdzie nie zabija naszej humanistyczności. Natomiast jeśli mamy technologiczne przeszkadzajki, to ja bardzo chętnie się ich pozbędę. I dla wielu nauczycieli laboratoria przyszłości są przeszkadzajką, bo nie zadbano o to by nią nie były – stwierdziła ekspertka.

Konferencja I4E: Innovations 4 Education była przede wszystkim platformą do inspiracji, wymiany poglądów różnych środowisk i budowania przyszłości edukacji opartej na interdyscyplinarnych podejściach. Uczestnicy mieli okazję zgłębić najefektywniejsze metody i nowatorskie podejścia, a także nawiązać nowe kontakty i współprace.

Prelegenci byli zgodni – edukacja jest w intensywnym procesie zmiany. Zmiany, która dzieje się, zarówno z udziałem coraz popularniejszej sztucznej inteligencji, ale także z wykorzystaniem ludzkich zasobów. Nowe technologie plus ludzka odpowiedzialność za proces stają się nierozłącznym elementem naszej codzienności.

– Naturalna dla każdego człowieka jest chęć pozostania w „strefie komfortu”, czyli działanie zgodnie ze schematami. Edukacja to ludzie. Dlatego tak ważna jest zmiana w ich podejścia do myślenia o edukacji. Można zrobić to inaczej niż tradycyjną metodą. Lepiej. Nawet najdłuższa podróż zaczyna się od pierwszego kroku. My go zrobiliśmy. Teraz potrzebna jest wytrwałość. Inspirujcie i bądźcie inspirowani! – zaapelował Krzysztof Świerk, dyrektor zarządzający Polskiej Izby Motoryzacji.

Zapraszamy do obejrzenia retransmisji wydarzenia.